Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014

Ξεπερνώντας τον εαυτό σου.

"γυρος Πάρνηθας 2004"
Πριν από δυόμιση μήνες περίπου, ένας φίλος μου θα έτρεχε για πρώτη του φορά σε αγώνα διάρκειας 24 ωρών αν και ήταν σχετικά πολύ άπειρος για κάτι τέτοιο. Και ακόμα είναι. Προσωπικά δεν υποστηρίζω αποφάσεις για τέτοιες ενέργειες που στηρίζονται μόνο πάνω στον ενθουσιασμό χωρίς προετοιμασία γι αυτές και που κάποιες φορές παρεξηγώ (ευτυχώς όχι εδώ) με τη κακή σημασία τα κίνητρα τους. Στον αγώνα το αποτέλεσμα του σαν επίδοση ήταν πολύ χαμηλό, επάξιο των δυνατοτήτων του βάσει της εμπειρίας αλλά και της θέλησης του για ένα καλό για εκείνον αποτέλεσμα εννοώντας τη προετοιμασία για κάτι τέτοιο, που περιλαμβάνει ενδεχομένως στερήσεις από μικρές απολαύσεις, αφοσίωση, σύστημα, δηλαδή κάποια περισσότερα πράγματα από ένα βασικό τρέξιμο, πράγματα που τουλάχιστον εγώ δεν τα είδα. Όμως ακόμα και έτσι, αυτό το παιδί εκείνη τη μέρα ξεπέρασε εν μέρει τον εαυτό του.

Συζητώντας μαζί του καιρό πριν τον αγώνα του- για τον αγώνα του- του είπα κάτι που έχω βγάλει σαν συμπέρασμα από τα δικά μου βιώματα μέσα στο τρέξιμο για κάποιον που μπαίνει για πρώτη φορά κάπου τόσο βαθιά. Εκεί μέσα θα "τρομάξεις" δυο φορές. Τη πρώτη όταν θα πρέπει να αντιμετωπίσεις το σοκ που θα βρεθεί το σώμα σου σε καταστάσεις που δεν έχει έρθει ξανά σε επαφή στο παρελθόν (ειδικά σε ένα τέτοιο αγώνισμα).Η δεύτερη είναι μετά τον αγώνα...που συνειδητοποιείς τι ήταν αυτό που  έκανες...και καταλαβαίνεις πόσα πράγματα είσαι ικανός να κάνεις. Ακόμα δεν γνωρίζω αν ένιωσε ακριβώς τι εννοούσα επειδή μέσα στον αγώνα δεν "χτύπησε κόκκινα" για να σοκάρει το σώμα του. Από την άλλη άσχετα (και μόνο για εδώ) με την παράμετρο χρόνο, διήνυσε μια πραγματικά μεγάλη απόσταση, κάτι που όταν το σκέφτεσαι μετά, μόνο δύναμη και αυτοπεποίθηση σου δίνει.

Τον εαυτό σου τον ξεπερνάς με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι επειδή το θέλεις, έχεις στόχο και τον κυνηγάς. Το πόσο μακριά ή ψηλά είναι ο στόχος σου έχει να κάνει καθαρά με το που εσύ τον τοποθετείς. Ο άλλος όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με καταστάσεις που δεν έχεις επιλογή να κάνεις αλλιώς. Ο δεύτερος είναι πιο σπουδαίος λόγος και δείχνει την πραγματική δύναμη του ανθρώπου. Συχνά τέτοιου είδους υπερβάσεις μένουν έξω από τα φώτα της δημοσιότητας, περιορίζονται σε στενούς κύκλους και σαφώς είναι έξω από τρεξίματα και άλλα αθλητικά που κάνουν εμάς τους αθλούμενους και αθλητές να φαντάζουμε απλά αστείοι όταν μιλάμε για..υπερβάσεις.

Δρομικά τώρα, τη λέξη υπέρβαση την έχω χρησιμοποιήσει και εγώ για τα δικά μου, αρκετές φορές. Στην ουσία δείχνει το αποτέλεσμα ωρών και κόπου για να να καταφέρω κάτι. Έχω καταφέρει πράγματα που κάποιοι δεν θα κάνουν ποτέ, είτε γιατί δεν μπορούν, είτε γιατί δεν προσπαθούν όσο χρειάζεται, είτε γιατί δεν τους ενδιαφέρει. Ιδια πράγματα που πολλοί φίλοι μου τα κάνουν και τα έχουν κάνει πολύ καλύτερα από μένα.

Συχνά η λέξη υπέρβαση μπερδεύεται με τη λέξη υπερβολή. Στην υπερβολή λείπει μια έννοια, βασική προϋπόθεση της υπέρβασης. Λείπει η έννοια "ψυχή". Υπάρχουν πολύωροι δρομικοί "άθλοι" που για να τους τερματίσεις, πρέπει στο δρόμο να βγάλεις και ψυχή. Υπάρχουν επιδόσεις σε ολιγόλεπτους αγώνες που για να τις καταφέρεις πρέπει να βγάλεις ψυχή. Έστω για λίγα μόλις λεπτά, ακόμη και για δευτερόλεπτα. Εκεί συμβαίνει η υπέρβαση. Εκεί που δίνεις με το πνεύμα σου δύναμη στο γυμνασμένο κορμί σου να συνεχίσει όταν άλλοι θα σταματούσαν.

Στη δρομική υπέρβαση, βάζω μια προϋπόθεση. Έχεις προετοιμαστεί γι αυτήν και δεν βάζεις σε κίνδυνο τον εαυτό σου. Αν μπαίνεις κάπου τραυματίας ή αλόγιστα και ότι γίνει, δεν είναι υπέρβαση, είναι υπερβολή και ο γραφών έχει προσωπική εμπειρία τόσο από "υπερβάσεις" όσο από υπερβολές με τα αντίστοιχα τιμήματα.

Η αλήθεια είναι πως είμαστε ικανοί για πολλά πράγματα που πολύ απλά οι περισσότεροι δεν τα γνωρίζουμε ακόμα.

Δεν ξέρω αν  δρομικά έχω φτάσει ακόμα στο δικό μου το "ταβάνι" ή οχι, σίγουρα έχω νιώσει έτσι αρκετές φορές και κάποιες άλλες φορές με έχω διαψεύσει. Κάθε φορά όμως που βλέπω κάποιον να ξεπερνάει τον εαυτό του τον θαυμάζω και αντλώ έμπνευση από αυτόν. Ακόμα και αν δεν τρέχουμε το ίδιο.

Ο υπερμαραθωνοδρόμος που μόνο ο ίδιος ξέρει τί έχει φέρει με το μυαλό του μπροστά, πόσες φορές "εγκατέλειψε" μέσα του και μπήκε η ψυχή του μπροστά για να τερματίσει έναν αγώνα 250 χιλιομέτρων, εξαντλημένος με λυγμούς και κλάματα εκτόνωσης όλων αυτών που συμβαίνουν μέσα του..έχει ζήσει την υπέρβαση σε έναν βαθμό που ο θεατής δεν θα αντιληφθεί ποτέ.....
 Ο υπέρβαρος αθλούμενος που κοκκινίζει και αγκομαχά τερματίζοντας τελευταίος και με διαφορά σε έναν αγώνα 5 - 10 χιλιομέτρων, αλλάζοντας έναν τρόπο ζωής αφήνοντας πίσω βλαβερές συνήθειες,  και μόνο που βρίσκεται εκεί ακομπλεξάριστος, έχει κάνει ήδη την δική του μεγάλη υπέρβαση ξεπερνώντας τον προηγούμενο εαυτό του. Πολλές φορές ούτε αυτό μπορεί να το αντιληφθεί ο θεατής.

Είναι φορές που ακόμα και ο τελευταίος αθλητής σε έναν αγώνα δρόμου μαζικού χαρακτήρα έχει ξεπεράσει τον εαυτό του πιο πολύ από τον ίδιο τον νικητή του αγώνα, ή από πρωταθλητές και άλλους αθλητές που τερματίζουν "άθλους"..

Και φυσικά έχει και τη σημασία του το τι την κάνεις μέτα αυτή τη "μεγάλη νίκη", πώς συμπεριφέρεσαι στον δρομικό ή μη περίγυρο σου μιλώντας γι αυτήν, γιατί το τρέξιμο όπως και να τρέχουμε, δεν μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Αποκαλύπτει τον χαρακτήρα μας, ποιοι ακριβώς είμαστε, τον εαυτό που θέλαμε να ξεπεράσουμε.