Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

Εθελοντές...και άλλα.

Μαραθώνιος Αθήνας 2005
Αύριο θα βρίσκομαι σε ένα μεγάλο αγώνα δρόμου, όχι όμως για να τον τρέξω. Θα είμαι εκεί σαν εθελοντής,  για να δώσω  ένα ποτήρι νερό και να πω μια καλή κουβέντα σε φίλους μου και συναθλητές που άλλες φορές μπορεί να τρέχουμε μαζί σε μεγάλους δρόμους αλλά και σε άλλα, άγνωστα προς εμένα πρόσωπα που θα δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στα 50 ή τα 100 χιλιόμετρα της συγκεκριμένης διοργάνωσης. Στη διοργάνωση των 100 χιλιομέτρων της Ψάθας, κάθε χρόνο δίνω το "παρών" όχι τρέχοντας αλλά απ έξω, απο νωρίς το πρωί στον ίδιο σταθμό, βοηθώντας όσο μπορώ τους ανθρώπους που περιέγραψα παραπάνω και γυρίζω σπίτι μου αργά το βράδυ "γεμάτος" από όσα έζησα ολόκληρη τη μέρα.

Οι εθελοντές στους αγώνες δρόμου έχουν τόσο μεγάλη σπουδαιότητα και έχει σημασία ο ρόλος τους που στην ουσία από αυτούς εξαρτάται η επιτυχία ή η έκβαση ενός αγώνα. Στο κείμενο θα μιλήσω όμως σαν δρομέας, από τη μεριά εκείνου που δέχεται τη προσφορά αυτουνού που συχνά κάθεται ώρες στο πόστο του για να με σερβίρει, να μου δώσει αυτό το "σπρώξιμο" με μια κουβέντα του να πάω λίγο πιο μακριά ή λίγο πιο γρήγορα, ή  για να πάρω από το τραπέζι του κάτι από αυτά που εκείνος έχει ετοιμάσει και που έχει ανάγκη το σώμα μου για να συνεχίσω τη προσπάθεια μου.

Δεν έχει υπάρξει αγώνας δρόμου που να μην έχω πει "ευχαριστώ" στους ανθρώπους στα τραπεζάκια που έχω σταματήσει είτε για να πάρω κάτι να πιω είτε για να πάρω μια ανάσα. Σε μερικούς αγώνες είναι οι ίδιοι και  ίδιοι άνθρωποι στους ίδιους σταθμούς κάθε φορά, που με μερικούς έχουμε αναπτύξει ένα είδος επικοινωνίας και έξω από το τρέξιμο και χαίρομαι πολύ που τους συναντάω την ώρα που τρέχω. Όμως και ο άγνωστος που απλώνει το χέρι του για να μου δώσει ένα μπουκάλι ή ένα ποτήρι είναι για μένα το ίδιο σημαντικός ίσως και παραπάνω.

Ο πραγματικός  εθελοντής δεν το κάνει για να "δειχθεί". Παραμένει αφανής. Κουράζεται, δίνει από τη ψυχή του όχι όμως για να του πουν μπράβο.  Και γιατί λέω πραγματικός; Το λέω  επειδή δεν είναι όλοι οι άνθρωποι αγνοί ή άδολοι. Ακόμα και στο  περσινό Σπάρταθλον, τον ιερότερο για μένα αγώνα, ο προπορευόμενος πολύ καλός ξένος αθλητής είχε την ατυχία να δεχθεί δάγκωμα από σκύλο ενώ έτρεχε και αναγκάστηκε  να εγκαταλείψει. Ε, βρέθηκε "εθελοντής" να λυπάται για την δική του ατυχία που δεν πέτυχε με τη φωτογραφική του μηχανή εκείνη  την άτυχη στιγμή του δρομέα για να τραβούσε τη φωτογραφία που θα γινόταν διάσημη και θα έκανε κι εκείνον "διάσημο" στον παγκόσμιο,  δρομικό τουλάχιστον κόσμο. Μπορεί κι εγώ να έχω όμορφες δικές μου φωτογραφίες από τον ίδιο άνθρωπο  στο αρχείο μου αλλά αν με περιμένει με το φακό οποιοσδήποτε μόνο για να με πετύχει πότε θα κάνω εμετούς ή θα έχω γκριμάτσες πόνου, ή δάκρυα στα μάτια εξωτερικεύοντας δικά μου έντονα  συναισθήματα για να τα "πουλήσει" έξω , στην ουσία  μόνο ηθικό και  εθελοντισμό δεν το λέω. Αντίθετα με χρησιμοποιεί και προσβάλει την ιδέα του εθελοντισμού, μετατρέποντας τον σε ιδιοτελή συναλλαγή.  Εκτός βέβαια και δηλώνει άλλη ιδιότητα..όχι όμως εθελοντή. Φωτογραφίες βγάζουν πολλοί εθελοντές, και τις μοιράζουν σε φίλους τους που ήταν στους αγώνες. Δεν το κάνουν για να φανούν οι ίδιοι και τα σχόλια τους σχετικά με τους αγώνες δεν εξαντλούνται σε άσχετα θέματα όπως το τι έτρωγαν  όσο περίμεναν, με πόσο έτρεχε το αμάξι τους δίπλα σε δρομείς ή πόσα τσιγάρα έκαναν, γιατί δυστυχώς ακούγονται και τέτοια. Τέλος και με αυτό.

Πολύ συχνά ο άνθρωπος στο τραπεζάκι πάνω στον ενθουσιασμό του και τη λαχτάρα του να βοηθήσει και πάνω στον υπερβάλλοντα ζήλο του, μπορεί να καταστρέψει τον αγώνα του άλλου. Μου ΄χε συμβεί σε έναν μικρό αγώνα, κάποιος προκειμένου να αναπτερώσει το ηθικό των αθλητών και να πάνε οι δρομείς πιο γρήγορα να πει  οτι είχαν μείνει μόνο δυο χιλιόμετρα για τον τερματισμό, ενώ στην πραγματικότητα  ήταν άλλα πέντε και ήδη είχε προηγηθεί μια ώρα τρέχοντας στα κόκκινα. Με αποτέλεσμα να υπολογίσουν  και να μοιράσουν λαθεμένα τις δυνάμεις τους και πολλοί ακούγοντας τον, να "αδειάσουν" πριν το τέλος.

Συχνά οι εθελοντές γίνονται αδίκως οι πρώτοι που θα ξεσπάσουν πάνω τους οι δρομείς για πράγματα που είτε οι ίδιοι δεν είναι υπεύθυνοι είτε για άλλους λόγους που σίγουρα οι ίδιοι οι εθελοντές  είναι οι τελευταίοι που φταίνε. Έχω μείνει έκπληκτος με τη ψυχραιμία εθελοντή που του την έπεσε ένας θερμόαιμος δρομέας για άσχετο λόγο, μέχρι που εκτονώθηκε ο θυμός και τελικά το άδικο το είχε ο αθλητής. Το πολύ πολύ αν πιανόντουσαν στα χέρια ή συνέχιζαν τον διαπληκτισμό, να χαλούσαν και τον αγώνα των αθλητών που ακολουθούσαν.

Ο εθελοντής στον αγώνα είναι ιερό πρόσωπο. Ανάμεσα σε άλλα, αγγίζει το σώμα μου που πονάει προσπαθώντας να μου διώξει τον πόνο και πίνω κυριολεκτικά νερό μέσα από το χέρι του. Αυτό είναι πολύ "μεγάλο" πράγμα αν το σκεφτεί κανείς προσεκτικά. Ο σεβασμός πρέπει να είναι αγνός αμοιβαίος και αυτονόητος. Τρέχω εγώ τον αγώνα μου μέσα στη βροχή ή κάτω από τον ήλιο και κάπου βρίσκονται για ώρες εκτεθειμένοι κάτω από  τις  ίδιες συνθήκες  κάποιοι που περιμένουν εμένα και τους άλλους δρομείς για να  μας σερβίρουν νερό ηλεκτρολύτες ή να μας δώσουν οποιαδήποτε βοήθεια που προβλέπεται μέσα σε αγώνες. Είναι δυνατό να μην τρέφω σεβασμό σε αυτόν τον άνθρωπο, να μη του πω ευχαριστώ ακόμα και αν από τη κούραση δεν βγαίνει ήχος από το στόμα μου; Τι να το κάνω όμως αν την ίδια στιγμή που με σερβίρει με στοχεύει με το φακό του για να με "πουλήσει" αργότερα, ή για να δείξει σε τρίτους πόσο σπουδαίος είναι προσπαθώντας να κλέψει από τα φώτα που είναι στραμμένα αλλού. Αυτός που το κάνει γιατί το νιώθει, δεν έχει την ανάγκη να το δείξει..και με την ιδιότητα του δρομέα,  μέσα από αγώνες γνωρίζω αρκετούς από αυτούς τους  ρομαντικούς και ανιδιοτελείς εθελοντές.

Στο ξεκίνημα μου σαν δρομέας μου είχε συμβεί να συναντήσω σε σταθμούς κάποιους αθλητές αναγνωρίσημους , σχεδόν "ιερά τέρατα" στο χώρο και ξαφνιαζόμουν με την ευγένεια και τη ταπεινότητα τους έχοντας ένα καλό λόγο για όλους βοηθούσαν δρομείς σαν εμένα,που ούτε με/μας  ήξεραν και που οι επιδόσεις μας ήταν από άγνωστες , μέχρι και ώρες πίσω τους σε μεγάλες διοργανώσεις. Συναντιόμαστε ακόμα σε αγώνες αλλά πλέον γνωριζόμαστε και είμαστε φίλοι, αλλά τότε αυτοί ήταν από τους πρώτους που μου έμαθαν μέσα από το παράδειγμα τους πως αθλητισμός δεν είναι μόνο επιδόσεις. Είναι και άλλα πράγματα, είναι και παιδεία και προσφορά  και άλλα... Και δεν είναι ανάγκη να σε γνωρίζουν για να προσφέρεις, ή να γνωρίζουν άλλοι οτι προσφέρεις προβάλοντας τον εθελοντισμό με λάθος τρόπο.

Αυτός που το κάνει με τη καρδιά του δίνει στον δρομέα πολλά περισσότερα από όσα νομίζει ο ίδιος οτι δίνει και η εικόνα του αθλητή που απομακρύνεται αναζωογονημένος συνεχίζοντας τον αγώνα του είναι η δική του ικανοποίηση.. και ας μην ακούσει καν μερικές φορές και εκείνο το "ευχαριστώ.."

Μέσα στα δρομικά μου πρότυπα, έχω και πρότυπα εθελοντών που αν και δηλώνω περισσότερο δρομέας είναι αρκετές οι φορές που έχω βρεθεί - πιστεύω αθόρυβα- κάπου στο δικό τους πόστο, κοιτώντας, βοηθώντας  και σερβίροντας με θαυμασμό τους δρομείς  που περνάνε από μπροστά μου, πόσο σπουδάιοι φαίνονται, σαν να μην έχω τρέξει ο ίδιος ποτέ στη ζωή μου, αποκομίζοντας για τον εαυτό μου όλα αυτά τα πολύ μεγάλα πράγματα που είναι από αυτά που δεν "εξαγοράζονται" και  που κερδίζουν μέσα τους οι εθελοντές των αγώνων δρόμου μέσα από τη προσφορά τους.

Αξίζει να δοκιμάσετε τον δικό τους ρόλο έστω μια φορά. Μπορέι να μη πέφτουν οι φακοί επάνω σας όμως το συναίσθημα στο τέλος της ημέρας,  είναι σαν να κερδίσατε οι ίδιοι το πρώτο έπαθλο, και το περιγράφω έτσι γιατί κάθε φορά και για μένα έτσι είναι..